Tijdens de terugreis van een weekendje Awassa - het eerste uitstapje in Gambo sinds een bizar drukke maand - bedrijft een Ethiopische naast me de liefde met mijn onderarm. Die lichte haren blijven blijkbaar onweerstaanbaar. Ik kan het niet helpen de belangrijkste gebeurtenissen van de afgelopen maand de revue te laten passeren. Ook al zijn ze niet al te prettig.

Vooraan in mijn gedachtereeks staat oom Jan. Een geweldige man, voor wie ik stiekem altijd veel bewondering heb gekoesterd. Dat heb ik hem natuurlijk nooit verteld, daar waren we beiden namelijk veel te mannelijk voor. Hij was iemand die alles dat hij had met zijn eigen handen heeft opgebouwd, puur door zichzelf te blijven en keihard te werken. Het voelt bijzonder oneerlijk dat hij zo vroeg uit het leven heeft moeten stappen, terwijl hij net wat minder werkte en meer ging genieten. De plotselinge vlucht in combinatie met een oer-Hollandsche griep hebben me behoorlijk opgebroken, maar ik ben heel blij dat ik de uitvaart heb kunnen bijwonen. Het was het minste dat ik voor hem en zijn familie kon doen.

De volgende in de rij is opa Den Dekker. Hij was gevallen, heup gebroken en vlak voor mijn aankomst geopereerd. Gelukkig heb ik hem tijdens mijn bliksembezoek in Nederland nog kunnen opzoeken, want in de eerste week van mijn terugkomst in Gambo is hij overleden. Het voelt vervelend om niet bij familie te kunnen zijn tijdens dit soort momenten, ook al wist ik van tevoren dat dit kon gebeuren. Ik had graag iedereen in de ogen willen kijken en een knuffel willen geven. Maar mijn verantwoordelijkheid in het ziekenhuis staat me niet toe om nog eens op en neer te vliegen of langer in Nederland te blijven.

Dan nummer drie. Minder persoonlijk, maar niet minder heftig. Woensdagmiddag om zes uur werd ik gebeld door de verpleging; een patiënte is niet zo lekker. Eerder op de dag vlot bevallen van een kind in stuitligging. Voelde zich de hele dag prima, en had om drie uur nog gegeten. Toen ik nog geen vijf minuten later aankwam kon ik weinig meer doen. Ik zag haar voor de laatste keer gaspen terwijl de zuurstof in aantocht was, maar het was al te laat. Overleden aan een bloedvergiftiging door ouderwetse kraamvrouwenkoorts. Terwijl ik de papieren invulde in de staffroom hoorde ik het gejammer van familie, vrienden en kennissen. Ik kon het eigenlijk niet zo goed hebben, dus besloot ik naar buiten te gaan. Vervoer was al geregeld zag ik, in de vorm van een bajaj. Een bajaj, elders ook wel tuk tuk genoemd, is eigenlijk niets meer dan een uitgebouwde scooter. Je kunt officieel met zijn tweeën op de achterbank zitten. Ondanks mijn weerzin was ik om de een of andere reden geboeid door het tafereel en bleef ik staan. Rouw wordt hier anders getoond dan wij gewend zijn. Als je ze vertelt dat hun pasgeboren kind overleden is, dan kijken ze alsof je hebt gezegd dat de melk over de datum is. Das balen, nieuwe halen. Maar als het om een volwassene gaat, is het uiten van immense pijn heel normaal. Buiten de afdeling op het grasveld hebben zich een man of vijftig verzameld. Een aantal zitten in het gras, schreeuwend van verdriet. Ze roepen een naam, roepen tot god en vragen waarom, leggen voorwerpen op hun hoofd, herhalen zichzelf als waanzinnigen, terwijl het troosten en kalmeren door anderen averechts lijkt te werken. Uiteindelijk worden vier sterke mannen opgetrommeld om het lijk naar de bajaj te dragen. Een brancard is niet beschikbaar. Handen en tenen zijn met een gaas aan elkaar geknoopt, en het lichaam is strak in een grote doek gewikkeld dat vervolgens op toch wel sierlijke wijze is dichtgeknoopt. Eenmaal in de bajaj, al overvol met partner, twee hulpen en de chauffeur, steekt de overleden jonge moeder aan een kant uit. Vlak voor vertrek gooien twee jonge mannen zich naast de bajaj op de grond. Zonder zichzelf op te vangen kletsen ze zo met hun gezicht op de stenen. Dan vertrekt het gezelschap, met een tocht van zo’n twee uur voor de boeg. Een tijdige injectie met de juiste antibiotica had dit hele drama kunnen voorkomen.

Ik wind er geen doekjes om, soms is het zwaar om hier te werken. Er is in westerse ogen veel onnodig en, nog belangrijker, vermijdbaar leed. Helaas hoort dat er ook bij. Daarom is het belangrijk om voor ogen te houden wat er allemaal wel goed gaat. Hoeveel onnodig leed voorkomen wordt door de aanwezigheid van een goed en betaalbaar ziekenhuis, met relatief goed opgeleid personeel. De lokale bevolking uit daarvoor regelmatig hun dankbaarheid, ook al willen ze vaak zo snel mogelijk het ziekenhuis weer uit.

Ik ben me bewust dat bovenstaand verhaal somber is, maar geen zorgen over mij. Gambo is een prachtige plaats met geweldige mensen en ik heb het hier hartstikke goed naar mijn zin. Mensen vragen me weleens of ik me niet alleen voel hier. Het mooie is, ik heb me hier nog nooit alleen gevoeld. Er zijn altijd mensen om me heen, en ik heb helemaal geen tijd voor eenzaamheid. Er is altijd iets te doen, en zo niet, dan is er altijd wel iets te doen.

Sinds anderhalve maand, vlak voor mijn vertrek naar Nederland, woont Andrea (in Italië ook een gebezigde naam voor mannen) bij mij in huis. Hij is in februari ook een paar weken hier geweest, en komt nu voor zes maanden dokteren op de medical ward, zeg maar interne geneeskunde plus alles dat niet kindergeneeskundig, chirurgisch, gynaecologisch of verloskundig is. We kunnen het goed met elkaar vinden en ondernemen veel samen. Ook Jack komt regelmatig over de vloer. Een paar weken geleden heb ik examen gedaan voor de gele band van taekwondo. Ondanks wat slaaptekort door een spoedgevalletje midden in de nacht, en een openlucht examen in de modder na een regenbui - een flinke uitdaging voor sommige trappen - heb ik het gelukkig gehaald zonder met mijn witte pak in de modder te vallen. Als cadeau heeft Jack me een heus taekwondo uniform gegeven met een gele band.

Dat was het weer. Voor de volgende keer beloof ik een vrolijker verhaal!

Groetjes!!!